Jak  uchronić się przed nieuczciwą reklamą ?

Musimy zgodzić się z tym, iż reklama stała się wszechobecna w naszej rzeczywistości gospodarczej. Bardzo łatwo może być jednak wykorzystywana do naruszania interesów innych podmiotów gospodarczych lub konsumentów. Zjawiskom tym przeciwdziała coraz więcej uregulowań prawnych, zgodnych ze standardami przyjętymi w Unii Europejskiej. Zacznijmy jednak o samej definicji reklamy. Definicję reklamy znaleźć można w dyrektywie Unii Europejskiej nr 84/450 (znowelizowanej przez dyrektywę 97/55), która stanowi, że reklamą jest każda wypowiedź przy okazji wykonywania działalności gospodarczej, zarobkowej, rzemiosła lub wolnego zawodu, jeżeli ma na celu przyczynienie się do zbytu towaru lub usługi. W prawie polskim zaś definicję reklamy zawiera ustawa z 29 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Dz.U. z 1993 r. Nr 7 poz. 34 z poźn. zm.), która określa, iż reklamą jest każdy przekaz nie pochodzący od nadawcy, zmierzający do promocji sprzedaży albo innych form korzystania z towarów lub usług, popierania określonych spraw lub idei  albo do osiągnięcia innego efektu, pożądanego przez reklamodawcę, nadawany za opłatą lub za inną formą wynagrodzenia (art. 4 pkt.6). W kwestii ochrony opieramy się na podstawie ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji. Ochronie na podstawie ustawy o zwalczaniu  nieuczciwej konkurencji (Dz.U. z 1993 r. Nr 47, poz. 211 z późn. zm.) podlegają konkurujący ze sobą przedsiębiorcy (określeni w art.2 jako: osoby fizyczne, osoby prawne oraz jednostki organizacyjne, nie mające osobowości prawnej, które prowadząc, chociażby ubocznie, działalność zarobkową lub zawodową uczestniczą w działalności gospodarczej) oraz ich klienci (konsumenci). Problemom nieuczciwej reklamy powyższa ustawa poświęca dwa artykuły: 16 i 17.  Zgodnie z art. 16, czynem nieuczciwej konkurencji w zakresie reklamy jest w szczególnośc

•  reklama sprzeczna z przepisami prawa, dobrymi obyczajami lub uchybiająca godności człowieka,
• reklama wprowadzająca klienta w błąd i mogąca przez to wpłynąć na jego decyzję co do nabycia towaru lub usługi,
• reklama odwołująca się do uczuć klientów przez wywoływanie lęku, wykorzystywanie przesądów lub łatwowierności dzieci,
• wypowiedź, która zachęcając do nabywania towarów lub usług, sprawia wrażenie neutralnej informacji
•   reklama, która stanowi istotną ingerencję w sferę prywatności, w szczególności przez uciążliwe dla klientów nagabywanie w miejscach publicznych, przesyłanie na koszt klienta nie zamówionych towarów lub nadużywanie technicznych środków przekazu informacji,  
• reklama porównawcza, jeżeli jest sprzeczna z dobrymi obyczajami.

Definicję reklamy porównawczej zawiera art. 16 pkt. 3 ustawy, zgodnie z którym jest to reklama umożliwiająca bezpośrednio lub pośrednio rozpoznanie konkurenta albo towaru lub usług oferowanych przez konkurenta. Reklama porównawcza nie jest sprzeczna z dobrymi obyczajami (a więc nie stanowi czynu nieuczciwej konkurencji), jeżeli łącznie spełnia następujące przesłanki:

• nie jest reklamą wprowadzającą w błąd,
• w sposób rzetelny i dający się zweryfikować na podstawie obiektywnych kryteriów porównuje towary lub usługi zaspokajające te same potrzeby lub przeznaczone do tego samego celu,
• w sposób obiektywny porównuje jedną lub kilka istotnych, charakterystycznych, sprawdzalnych i typowych cech tych towarów i usług, do których może należeć także cena,
•  nie powoduje na rynku pomyłek w rozróżnieniu między reklamującym a jego konkurentem, ani między ich towarami albo usługami, znakami towarowymi, oznaczeniami przedsiębiorstwa lub innymi oznaczeniami odróżniającymi,
• nie dyskredytuje towarów, usług, działalności, znaków towarowych, oznaczeń przedsiębiorstwa lub innych oznaczeń odróżniających, a także okoliczności dotyczących konkurenta,
•  w odniesieniu do towarów z geograficznym oznaczeniem regionalnym odnosi się zawsze do towarów z takim samym oznaczeniem,
•  nie wykorzystuje w nieuczciwy sposób renomy znaku towarowego, oznaczenia przedsiębiorstwa lub innego oznaczenia odróżniającego konkurenta ani też geograficznego oznaczenia regionalnego produktów konkurencyjnych,
•  nie przedstawia towaru lub usługi jako imitacji czy naśladownictwa towaru lub usługi opatrzonych chronionym znakiem towarowym albo innym oznaczeniem odróżniającym (art. 16 pkt. 3)

Dodatkowo reklama porównawcza związana z ofertą specjalną powinna, w zależności od jej warunków, jasno i jednoznacznie wskazywać datę wygaśnięcia tej oferty lub zawierać informację, że oferta jest ważna do czasu wyczerpania zapasu towarów bądź zaprzestania wykonywania usług, a jeżeli oferta specjalna jeszcze nie obowiązuje, powinna wskazywać również datę, od której specjalna cena lub inne szczególne warunki oferty będą obowiązywały (art. 16 pkt. 4).

Pozostałe kwestie z tego zakresu w następnym odcinku. /Z powodu wyjazdu- za kilka dni/.