Cykl Życia Produktu

Towary sprzedawane na rynku utrzymują się na nim przez pewien czas. Przechodzą przy tym przez pewne fazy, które składają się na tzw. cykl życia produktu. Towary, podobnie tak jak i ludzie , rodzą się, zdobywają rynek, żyją i umierają. Wydaje mi się, że w przeciwieństwie do wydłużającej się egzystencji człowieka (a zatem i emerytury) cykl życia produktu z definicji powinien się skracać wraz z techno rozwojem oraz innowacjami organizacyjnymi i techniczno-gospodarczymi. Ekonomiczne starzenie się produktu jest wynikiem rozwoju nauki i techniki, wymiany międzynarodowej, społecznej zamożności oraz coraz szerszego przepływu informacji. Cykl żywotności produktu na rynku zależy z jednej strony od tempa pojawienia się wynalazków oraz szybkości ich przekształcenia w realne dobra i usługi, z drugiej – od chłonności rynku, determinowanej nawykami, innowacyjnością,  otwartością na zmiany i bogactwem klientów. Ewidentną barierą wkraczania na rynek nowego, innowacyjnego produktu bywa bowiem często wysoka cena. Typową cechą prawie wszystkich produktów jest ich przechodzenie  przez cztery etapy rynkowego życia:
I. Faza wprowadzenia produktu na rynek (awangarda)
II. Faza wzrostu sprzedaży produktu
III. Faza dojrzałości produktu
IV. Faza spadku sprzedaży produktu (konserwatyzm)
Każdy etap, faza cyklu życia produktu stwarzać może Twojej firmie problemy, których rozwiązanie wymaga stosowania rozmaitych metod i narzędzi. Stadium, w którym znajduje się produkt, można ustalić śledząc dynamikę sprzedaży, zysku oraz strukturę konkurencji, ale pod warunkiem gromadzenia takich danych. Pożyteczna okazuje się też znajomość przebiegu cyklu życia podobnych dóbr usług, które znajdowały się lub są obecnie na rynku. Powinieneś znać własne zasoby, ich wielkość  i struktury popytu na rynku. Poznanie też aktywności konkurentów i innych wyznaczników cyklu pozwala skutecznie oddziaływać na jego przebieg. Najważniejszymi celami każdego z Was są: osiągnięcie w fazie wzrostu maksymalnego pułapu zbytu, a w stadium dojrzałości utrzymywanie produktu na rynku tak długo, dopóty jest to możliwe i opłacalne. Osiągnięci tych celów wymaga odmiennej strategii na każdym etapie życia produktu.

Etap wprowadzenia towaru, produktu, usługi na rynek

Etap wprowadzenia produktu na rynek rozpoczyna cykl życia produktu i jest to najtrudniejsza faza dla Waszej firmy, gdyż jest mała ilość awangardowych, czyli innowacyjnych klientów powoduje, że sprzedaż jest niewielka i bardzo wolno rośnie. Sprzedaż jest niewielka, ponieważ produkt nie jest jeszcze znany użytkownikom, użytkownikom ponadto ulegają oni wpływom wcześniejszych wzorców konsumpcji. Większość potencjalnych klientów skłonna jest kupować nowy produkt, dopiero po wypróbowaniu go przez innych. Przekonanie hurtownika oraz detalisty do zakupu wymaga nakładów czasowych oraz finansowych. Cechami awangardowych pionierów są skłonność do ryzyka i przygody, a także relatywnie wyższe fundusze swobodnej decyzji, co powoduje, że dokonują oni zakupów w dużym stopniu niezależnie od akcji promocyjnych. Przyswajalność innowacji w danej grupie konsumentów nie rozkłada się jednak równomiernie na wszystkie produkty, ponieważ poszczególne jednostki mają różne zainteresowania.

Etap wzrostu sprzedaży produktu.
Tenże etap wzrostu sprzedaży w cyklu życia produktów charakteryzuje szybkie przyśpieszenie wielkości obrotów. Rośnie liczba nabywców produktu, zwiększają się zyski firmy, a jednocześnie wzrastają dodatkowe korzyści z tytułu niższych wydatków na promocję. Wiedza o produkcie szybko się upowszechnia dzięki porcji, oraz informacjom przekazywanym przez pierwszych nabywców. Reklama eksponuje główne wyższości marki. Sprzedaż zaczyna szybko wzrastać, ponieważ na rynku pojawiają się „zwolennicy nowości”. Są to przede wszystkim konsumenci stosujący się do wymogów mody. Dbając o swój zawodowy i towarzyski status skłonni są nabyć to, ci jest społecznie akceptowane. Produkt trafi do coraz nowych systemów dystrybucji. Jego udział w rynku rośnie. Przedsiębiorstwo powinno zmierzać do przedłużania tej fazy cyklu życia produktu, ponieważ jest to okres uzyskiwania dużych korzyści. Sprzedaż zaczyna szybko wzrastać, ponieważ na rynku pojawiają się „zwolennicy nowości”. Są to przede wszystkim konsumenci stosujący się do wymogów mody. Dbając o swój zawodowy i towarzyski status skłonni są nabyć to, co jest społecznie akceptowane. W końcowej fazie wzrostu i we wczesnym stadium dojrzałości dołączy do nich „wczesna większość”. Jej reprezentanci legitymują się zbliżoną pozycją społeczną i skłonnością do akceptowania nowości, ale zaliczają się bardziej do naśladowców niż do liderów konsumpcji. Wzrost wielkości sprzedaży, liczby nabywców oraz budowanie lojalności względem produktu wymagają zwiększania wysiłków firmy w kierunku podnoszenia jakości produktu. Coraz lepsza jakość umacnia pozycję produktu na rynku i tworzy jego pozytywny wizerunek konsumentów. Istotne jest także udoskonalanie produktu przez wprowadzanie nowych, dodatkowych cech, a także nowych modeli.
Etap dojrzałości produktu
Na tym etapie dojrzałości produktu wielkość sprzedaży osiąga punkt kulminacyjny, po którym następuje ujemne tempo wzrostu, czemu towarzyszy spadek zysku. Na tym etapie na rynkową scenę wkracza „popularna większość”. Oznacza to, że przeważająca większość potencjalnych nabywców stała się już użytkownikami produktu. Ta „popularna, późna większość” to zwolennicy konserwatywnych wzorców konsumpcji, które zmieniają jedynie pod silnym naciskiem przykładów otoczenia. W tym samym stadium na rynku powtórnie pojawiają się nabywcy, którzy najwcześniej stali się użytkownikami produktu. Proporcje między popytem pierwotnym i restytucyjnym kształtują się rozmaicie dla różnych produktów: są one odmienne zwłaszcza dla dóbr o różnej częstotliwości zakupu. Na rynku produktów o dużej i średniej częstotliwości zakupu najważniejszą grupę kupujących tworzą tzw. stali użytkownicy produktu.
Etap  spadku sprzedaży

Na etapie spadku sprzedaży produktu następuje duży spadek wielkości sprzedaży oraz gwałtowne zmniejszanie się zysków firmy. Produkt kończy swe życie na rynku i wraz z nim zanika źródło zysków dla Waszych firm. Produkt jest nabywany głównie przez klientów którzy „zaspali”, spóźnili, a więc konsumentów słabszych ekonomicznie, korzystających z możliwości zakupu towarów przecenionych. Wytwórcy ograniczają produkcję, a uczestnicy kanałów dystrybucji usiłują jak najszybciej pozbyć się starych zapasów, przygotowując magazyn do przyjęcia nowych produktów. Głównym sposobem podtrzymywania popytu stają się sprawne upłynnianie zapasów po obniżonych cenach. Istnieje wiele przyczyn spadku sprzedaży i ginięcia produktu. Wynikają one z postępu i zmian w technologii, nasilenie konkurencji międzynarodowej oraz zmian gustów i upodobań klientów. Na tym etapie część firm wycofuje się z rynku. Te, które pozostają, mogą ograniczać ofertę, redukować kanały dystrybucji, zmniejszać budżet marketingowy, a także wycofywać się z niektórych segmentów rynku.
Podejmowanie decyzji o wycofaniu produktu nie jest takie łatwe. Obok czynników emocjonalnych istotną rolę odgrywają tutaj także oczekiwania zwiększenia sprzedaży, opierające się na przewidywalnej poprawie „klimatu” ekonomicznego czy ulepszeniu produktu.
Z  mojego punktu widzenia, specjalisty od Zarządzania, po dokładnej analizie cyklu życia produktu, zawsze stwierdzam, jaka jest  złożoność problemów związanych z całym procesem  zarządzania w odniesieniu do procesu decyzyjnego w firmie.
Gdyby na przykład, rozwój przedsiębiorstwa był oparty wyłącznie na wytwarzaniu jednego produktu, wówczas przebieg tego rozwoju byłby zgodny z cyklem życia produktu. Wraz z końcem fazy dojrzałości i rozpoczęciem fazy spadku sprzedaży następowałoby bankructwo firmy.

I jak zwykle ZAPRASZAM do skorzystania z moich usług.